З журналісцкага блакнота: гісторыі з жыцця

Стары журналісцкі блакнот нагадвае калейдаскоп: туды-сюды старонкі перагарнуў — і на знаёмых спісаных лістках-“шклінках” натрапіў на нешта цікавае, што раней, пры іншым раскладзе засталося па-за ўвагай.

Неяк пераглядзела спісаныя ва ўласны архіў блакноты і знайшла ў іх паметы, якія і ляглі ў аснову гэтых “карацюлек”. Прапаную пачытаць непрыдуманныя гісторіі – з майго журналісцкага блакнота. Магчыма, хтосьці ў гэтых гісторыях пазнае сябе або сваіх блізкіх.

Святая прастата

Куток, дзе мне давялося нарадзіцца, апеў у сваіх творах сам Якуб Колас, які некаторы час тут жыў і працаваў. Таму да вёскі Люсіна ў мяне адносіны асаблівыя. Ды яшчэ таму, што людзі тут жывуць самабытныя — простыя і шчырыя, з гадамі не губляюць умення здзіўляцца.

Вось і новая знаёмая, Марыя Андрэеўна, у свае без малога семдзесят пяць, глядзіць на свет па-дзіцячы адкрытымі вачыма, не перастае закідваць пытаннямі аб журналісцкай справе, аб тым, што ў свеце дзеецца. Фатаграфую субяседніцу на лічбавы фотаапарат, выводжу здымак на экран і паказваю:

— Паглядзіце, ці падабаецеся сабе?..

Марыя Андрэеўна глядзіць на сваю выяву, згаджаецца, што фотаздымак атрымаўся нядрэнны, а потым раптам пляскае ў далоні:

— І божачкі! А як жа вы сюды мяне закінулі? І як адсюль дастанеце?!.

“Бясцэнны” падарунак

Вяселле падыходзіла да свайго, як кажуць, апафеёзу. Вось ужо вядучы сцішыў падвыпіўшых гасцей моцным выгукам: “Гуляць дык гуляць, а як прыйдзе час дарыць, дык няхай яно згарыць! І ўсё ж па традыцыі надышоў час гасцям патрэсці кішэні…”.

Суседка за сталом, маладая спакойная жанчына, дастала з кішэні мужа падрыхтаваную паштоўку, раскрыла яе і, нібы вінавацячыся, патлумачыла:

— Мы вырашылі не ў канверце грошы дарыць, а ў паштоўцы: і прыгажэй — вось і вершыка напісалі, і больш шчыра. А то нам, калі мы бралі шлюб, падарылі канверт. Без подпісаў, без марак і… без грошай. Як пазней даведаліся, такія падарункі ў нашым раёне і іншыя маладажоны атрымлівалі.

У палоне д’ябла

У адной з паездак збіраю гістарычныя звесткі аб мясцовасці. Дапамагае мне Антон Іванавіч. Яму, як і многім пенсіянерам, не хапае зносін з людзьмі, таму ён словаахотліва расказвае пра ўсё, чым багата памяць, і час ад часу адхіляецца ад тэмы гаворкі. Духоўная тэматыка — “канёк” самазванага філосафа. Згадваючы аднаго са знаёмых служыцеляў царквы, ён робіць асабістыя высновы:

— Бацюшка — ён той самы артыст. Мо ці сам верыць у Бога, але ж моліцца, ды гэтак, здаецца, шчыра і акуратна. А каб яшчэ не піў зусім, эх, і харошы быў бы бацюшка! Але да яго, бачыце, чорт ці д’ябал падлез і ім моцна валодае. Хаця ён сваю ролю добра ведае…

Ці то фуражка вочы засціць?

Настаўніца прыязна адказала на прывітанне маладога чалавека, яго спагадлівыя пытанні пра жыццё-быццё і цёплым позіркам паглядзела яму ўслед.

— Мой былы вучань, — патлумачыла. — Зорак з неба не хапаў, ды і хуліганістым рос, цяжка з ім прыходзілася. А цяпер вось пры сустрэчах заўсёды спыніцца, павітаецца, пра здароўе распытае.

Твар настаўніцы раптам пасур’ёзнеў:

— А на днях сустрэла іншага былога выхаванца: вучыўся амаль выдатна і такім уважлівым, ветлівым быў. А пасля таго, як школу скончыў ды форму міліцэйскую апрануў, побач праходзіць і паверх галавы глядзіць, як кажуць, ва ўпор не бачыць. Пэўна, фуражка вочы засціць?..

Згубілася…

Любоў да музыкі перадалася Алене ад дзеда і прадзеда: у свой час яны славіліся як знатныя мясцовыя гарманісты. Падрасла дзяўчына, сама навучылася выцягваць з мяхоў дзівоснага інструмента чароўныя гукі. Іншы раз так зачароўвалася імі, што пераставала заўважаць усё навокал.

— Аднойчы вярталіся мы з сябрамі дамоў са свята, што праходзіла ў суседняй вёсцы, — думкі Алены выхапілі з памяці шчаслівыя імгненні маладосці і адлюстравалі іх у характэрных зморшчынках вакол вачэй. — Конік плаўна цягнуў воз па заснежанай дарозе. Сябры, крыху разгарачаныя добрым выступленнем перад суседзямі і чаркай на пасашок, то спявалі, то жартавалі-рагаталі. Я ўзяла ў рукі гармонік, закрыла вочы і — на нейкі час забылася пра ўсё на свеце. Апамяталася, калі адчула, што пальцы сталі непаслухмянымі. Божачкі, я ж у снезе сяджу! А вазок далё-ёка наперадзе…

Сябры вярталіся па Алену ледзь не з самой вёскі: сярод агульнага вяселля раптам нехта заўважыў — штосьці гармоніка не чуваць…

Верная

— Была ў нас кошка Ліпа, — расказвае Іван Аляксеевіч. Мужчына ён з выгляду мажны, а ў размове — просты і па-дзіцячы непасрэдны. — Шкодзіла наша Ліпа, і вырашылі мы ад яе пазбавіцца. Завезлі далёка, у чужую вёску, і пакінулі. Праўда, на душы ў мяне ад гэтага стала так нядобра. Таму, калі праз тыдні два ў акно ўбачыў кошку, узрадаваўся, выбег: “Ліпа, ты?”. А яна з-за кутка асцярожненька так, на пузе да мяне падпаўзае. Ажні душа здрыганулася! І пасля таго Ліпа дзён пяць ад маіх ног не адыходзіла. З таго часу і мірымся. Вось так бывае: нас, людзей, іншы раз жывёла вучыць многім добрым якасцям. І вернасці таксама.

Ганцавіцкі раён.
(У этычных мэтах імёны герояў зменены).

Еще почитать:

P.S. Как видите, пишу стихи и прозу иногда я и на родном, белорусском языке. Я знаю, что большинство читателей блога приходят из России. Но, думаю, нынче проблем с этим нет: легко перевести написанное на русский, было бы желание читать. По правой кнопочке мышки щелкнули, а потом «Перевести на русский» нажали – и вот вы читаете на вашем родном русском.

Приятного досуга!